Edebiyat dünyasında ortaya çıkardığı eserden memnun olmayan hatta yazdığı bazı kitapları toplayıp yakan yazarlar olmuştur. Ancak büyük beğeni topladığı, dünyaca ünlü olduğu halde Sherlock Holmes karakterinden nefret eden Arthur Conan Doyle gibi bu konuda adeta zorbalığa uğrayan pek azdır.
Aslında tıp eğitimi almış olan Arthur Conan Doyle üniversitedeki bir hocasından esinlenip yazdığı Sherlock Holmes karakterini ilk 1887’de yayınlamıştır. Aylık olarak bir gazetede yayınlanan ünlü dedektifin maceraları ilk yayınlanmasından itibaren büyük beğeni toplamış, zaman geçtikçe hayran sayısı artmış, gazetenin tirajını yükseltmiş.
“Çıkarım sanatı” kavramını edebiyat ve polis soruşturması literatürüne katan Doyle başlarda bu başarıdan memnun olmuş, düzenli olarak bu yazı dizisini gazeteye göndermiş. Ancak edebi olarak kendi ününü aşan karakter daha sonraları yazarın bu karakterle anılmak istememesi sebebiyle Holmes’ün bir şelaleden düşerek öldüğü son macerayla bitirilmek istenmiş. Doyle bu fikri önce annesine yazdığı bir mektupta anlatmış, annesinden “nasıl biliyorsan öyle yap ama bunun pek hoş karşılanacağını sanmıyorum” cevabını almış. Yine de daha çok spiritüellik temalı ve tarihi eserlerle hatırlanmak isteyen ve Holmes’ü öldürmeyi kafasına koyan yazar 1892’de ünlü dedektifin en büyük düşmanı Moriarty ile birlikte şelaleden düştüğü bölümü yazmış.
Bu son maceranın yayınlanması büyük infiale neden olmuş, gazeteye pek çok tepki gelmiş, Holmes hayranları protesto yürüyüşleri yapmış.
Gazeteye daha sonra gönderdiği yazılar ilgi çekmeyince ve danışmanının da zorlamasıyla ölen karakteri geri döndürmeye mecbur olmuş ve Holmes’ün, başka düşmanlarının da olması sebebiyle sahte bir ölüm planladığını anlatan başka bir bölümle macera devam etmek zorunda kalmış.
Arthur Conan Doyle yazmak zorunda kaldığı ünlü dedektifin maceraları devam ederken bilimkurgu ve tarihi eserler yazmaya devam etmiş ancak bu konuda bir başarı yakalayamamış.
Ancak yazarın aksine Sherlock Holmes hayran kitlesini katlamaya devam etmiş. Daha sonraları yazılan birçok romana esin kaynağı olmuş.
Bugün İngiltere ve İskoçya’da birçok müzesi ve hatta heykeli olan Sherlock Holmes karakterinin bence bu kadar sevilmesinin nedeni karakterin kusurlu oluşudur. Holmes bir dedektif olarak kusursuz ama bir insan olarak kusurludur. İnsanlarla iletişimde başarısız, madde bağımlılığından kurtulamayan, çoğunlukla zekasını kendisine eziyet gören ve bu konuda acı çeken karakter 19. Yüzyıl edebiyatında farklı görülmüş ve okuyucunun ilgisini bu yönüyle daha çok çekmiştir.
Yazarların kendi görüşlerini okuyucuya dayattığı, farklı bakış açısı kabul etmediği bir dönemde bu kadar sevilmesinin sebebi budur. Yazar bazen istemediği şeyleri de yazmak zorunda kalır, edebiyat her zaman yazarla sınırlı değildir.
Deniz Hakeri