Son zamanlarda arkadaş çevremde gençlere yönelik yakınmaların artmaya başladığını gözlemliyorum. Bazı arkadaşlarım çocuklarını; büyüklerine saygı göstermedikleri, hayatın zorlukları karşısında vurdumduymaz oldukları, sorumluluklarını yerine getirmek yerine oyuna ve eğlenceye daldıkları, internette çok vakit geçirdikleri, odalarından çıkmadıkları için eleştiriyorlar. Kendi gençlik dönemleri ile karşılaştırıp “bizim gençliğimizde böyle olmazdı”, “sokakta büyüdük”, “çok çalıştık”, “büyüklerimize karşı saygılıydık” gibi ifadelerle serzenişte bulunuyorlar.
Birkaç vakit önce bir sosyal medya mecrasında izlediğim kısa bir görüntüye kadar konunun aslında tüm insanlığın gündeminde yer aldığını gözden kaçırdığımı fark ettim. Seyrettiğim görüntüde aksiyon komedi türü filmlerinin ünlü oyuncusu Çin asıllı Amerikalı film yıldızı Jackie Chan oğlunun konuşma tarzını ve davranışlarına dair şikâyetlerini bir televizyon kanalında dile getiriyordu. Oldukça eğlenceli bir biçimde kendi gençlik dönemi ile birebir oğlu arasında kıyaslama yaparak gençlerin giderek daha saygısız olduğunu ve kültürel açıdan bozulduklarını söylüyordu.
Görüntüleri izlerken bir taraftan güldüm bir taraftan da rahmetli babam aklıma geldi. Babamın dedemin yanında bir kere bile ayağını uzatarak oturduğuna, dedemin söylediklerine muhalif olduğuna ya da cevap verdiğine şahit olmadım. Babam tamda Jackie Chan’in oğlundan istediği gibi bir evlat oldu dedeme. Lakin dedemin babam atmış yaşındayken bile babamı eleştirdiğini duydum. Galiba gençler ne yaparlarsa yapsınlar büyüklerinin gözlerinde yeterince iyi olamıyorlar. Aslına bakarsanız gençliğin bozulduğunu dair konu tarihin farklı dönemlerinde ve farklı coğrafyalarında hep gündemde olmuş. Örneğin Yunan Mitolojisinde gençlerin davranışlarının bozulduğuna ve durum böyle devam ederse tanrı Zeus tarafından cezalandırılacaklarına dair sözler yer alıyor. Benzeri uyarıları Türk tarihi açsından eşsiz değere sahip Orhun Yazıtlarında da okuyabilirsiniz.
Artık sorma imkânım yok ama acaba babam benim bozulduğumu (!) düşünmüş müdür? Cevabını bilmiyorum. Bununla birlikte yaşarken benzeri yakınmaları bana karşı yapmadığını çok net hatırlıyorum. Delikanlılık ve sonrası dönemlerimde hayatıma karışmadı. Kendisi ile farklı düşündüğüm konularda bile beni eleştirmedi.
Babama soramadım ama baş başa yolculuk yaptığımız bir seyahat esnasında küçük oğluma sordum. Gençlik bozuluyor mu? Daha mı saygısız oldular? Tembel ve umursamazlar mı? Sosyalleşmek istemiyorlar mı?
Oğlum sorularımı sabırla dinledi ve tane tane cevap verdi. İçinde yaşamak durumunda olduğumuz adaletsiz dünya düzenini gençler inşa etmedi dedi. İklim değişikliğine neden olacak kadar dünyayı hor kullananlar ve insanlığı açlık ve kıtlıkla karşı karşıya bırakanlar bizler değiliz diye ekledi. Nükleer silahları kendilerinin icat etmediğini ve kullanmadıklarını vurguladı. Şu an dünya üzerinde devam eden hiçbir savaşı gençlerin çıkarmadığının altını çizdi. Yetenek geliştirmeyen ve beceri kazandırmayan eğitim sistemini kendilerinin kurmadığını anlattı. Ekonomik yolsuzlukların ve garibanların sömürüsünde hiçbir gencin yer almadığını aktardı.
Biraz durdu ve sonra devam etti. Eğer gençlik kötüye gidiyorsa yetişkinlerin bize bıraktıkları bu çevrede yaşamaya çalışmanın zorluğundan ve büyüklerimizin bizlere kötü örnek olmasındandır dedi. Kıyafetlerimiz, oturuşumuz kalkışımız, saçımızın uzunluğu ya da kısalığı, dinlediğimiz müzik ve benzeri konular üzerinden bozuldu eleştirisinin ise hiç adil olmadığını söyledi.
Oğlum sözlerini tamamlayınca aramızda bir sessizlik oldu. Sonrasında birlikte dinlemeyi sevdiğimiz alternatif rock grubu Manga’nın son albümünü açmasını istedim. Manga’yı dinledik ve o günden beri birbirimize hiç karışmadık.
İzzet Kılıç